Jura Krakowsko-Częstochowska
Na Jurze Krakowsko Częstochowskiej wyodrębniamy kilka regionów:
- wyżyna Częstochowska (Góra Janowskiego – najwyższe wzniesienie Jury, 515 m.n.p.m.),
- wyżyna Olkuska (najbardziej tam znana to Dolina Prądnika, w obrębie której utworzono Ojcowski Park Narodowy),
- Rów Krzeszowicki,
- Garb Tenczyński (rozciąga się od doliny Chechła po Kraków, występują tam skały wulkaniczne budujące najwyższe wzniesienia, a najwyższy szczyt zwieńczony jest ruinami zamku Tęczyńskiego w Rudnie).
Zamki i kościoły
Na terenie Jury znajdują się niepowtarzalne osady, zabytki architektury i sztuki oraz wielkie dzieła sztuki obronnej – osadzone na skałach zamki i strażnice zwane "Orlimi Gniazdami" (zamek Ogrodzieniec, Olsztyn, Mirów, Bobolice Morsko, Lipowice, Piaskowa Skała, Tęczyn, Siewierz, Smoleń).
Kulturowym dziedzictwem Wyżyny jest ogromna liczba obiektów zabytkowych, które reprezentują wszystkie style epoki. Są to Romańskie kościoły np. w Wysocicach i pobliskim Gieble (2km), Budowle Gotyckie Kościoły w Pilicy oraz Olkuszu, XVI-wieczne sanktuarium w Żarkach-Leśniowie, barokowe zespoły klasztorne w Alwernii i Czernej.
Należy również wspomnieć o drewnianych kościołach w Modlnicy, Zrebicach, Paczółtowicach i Racławicach, które kryją w swych wnętrzach dzieła bezcenne.
Na Jurze znajdują się liczne dwory i pałace, zwłaszcze w południowej części wyżyny. Do najstarszych należą dwory w Modlnicy, Złotym Potoku i Siedlcu.
Turystyka i sport na jurze
Jura jest idealnym miejscem dla miłośników sportów ekstremalnych. Jej wieloraka atrakcyjność jest magnesem przyciągającym turystów o zróżnicowanych preferencjach:
- piechurów,
- rowerzystów (jeden z najdłuższych w Polsce – ponad 180 km – Jurajski Szlak Rowerowy "Orlich Gniazd"),
- wspinaczy (najbardziej popularne rejony skałkowe to Dolina Kobylańska, Dolina Będkowska, Skałki Rzędkowickie, grzbiet skalny między Mirowem a Bobolicami, Góra Birów w Podzamczu oraz rezerwat Góra Zborów w Podlesicach),
- speleologów (na jurze występuje około tysiąc jaskiń i grot dostępnych dla turystów),
- lotnarzy,
- wędkarzy.
Zimą narciarze mogą skorzystać z wielu stoków narciarskich położonych na Jurze Krakowsko Częstochowskiej (Morsko, Smoleń, Cisowa, Jaroszowiec).
